Ô ăn quan là một trong những trò chơi dân gian quen thuộc với nhiều thế hệ người việt. Trò chơi này giúp trẻ rèn được tính kiên trì, sự kiên nhẫn và khả năng ghi nhớ, tính toán nên được nhiều người yêu thích. Mặc dù rất phổ biến nhưng không phải ai cũng biết cách chơi ô ăn quan như thế. Vậy nên, trong bài viết dưới đây where-can-i-live.com chúng tôi sẽ hướng dẫn các bạn cách hơi đúng luật nhất nhé.
I. Giới thiệu trò ô ăn quan là gì?
Trò ô ăn quan hay còn được gọi tắt là ô quan, ăn quan. Đây là trò chơi dân gian gắn liền với nhiều trẻ em Việt Nam. Trò chơi này có tính chiến thuật cao, thường dành cho 1 đến 3 người chơi và có thể sử dụng các vật liệu dễ kiếm để chơi như sỏi, đá, bi…
Hiện vẫn chưa rõ nguồn gốc xuất hiện trò ô ăn quan chính xác nhưng chắc chắn nó đã có từ lâu đời. Trò ô ăn quan phổ biến khắp 3 miền của đất nước, nhưng những năm gần đây trẻ rất ít được chơi. Nếu có, chúng ta chỉ thấy ở những vùng quê hoặc các hoạt động ngoại khóa trong một số trường học. Chính vì thế, không phải trẻ nào cũng biết cách chơi ô ăn quan đúng luật. Vậy chơi thế nào, chúng ta cùng đến với nội dung tiếp theo nhé.
II. Cách chơi trò ô ăn quan chi tiết
Để có thể chơi được trò ô ăn quan, chúng ta cần tìm hiểu những thông tin cơ bản như bàn chơi, quân chơi, người chơi, cách bố trí thế nào.
1. Bàn chơi, quân chơi
Bàn chơi trò ô ăn quan rất đơn giản, người chơi chỉ cần vẽ một hình chữ nhật chia thành 10 ô bằng nhau, mỗi bên 5 ô đối xứng. Ở hai cạnh ngắn nhất, bạn hãy vẽ hình vòng cung hướng ra ngoài.
Theo đó, 10 ô nhỏ sẽ được gọi là ô dân; còn hai ô vùng cung là ô quan.
Trong trò chơi này sẽ có 50 dân và 2 quan được chia đều hai bên. Người chơi có thể sử dụng những viên sỏi, đá kích thước nhỏ làm dân và viên sỏi, đá có kích thước to hơn để làm quan cho dễ phân biệt.
Quân quan sẽ được đặt ở 2 ô hình bán nguyệt, mỗi ô 1 quân. Còn dân sẽ được đặt vào các ô vuông nhỏ sao cho số quân bằng nhau.
2. Luật chơi ô ăn quan
Trong cách chơi ô ăn quan, người thắng cuộc là người có tổng số dân quy đổi nhiều hơn. Tùy theo từng địa phương hoặc thỏa thuận giữa người chơi nhưng phổ biến chung là 1 quan được quy đổi thành 10 dân hoặc 5 dân.
Cách di chuyển các quân trong ô ăn quan như sau: Người chơi thực hiện lượt đi đầu tiên thường được xác định bằng cách oẳn tù tì. Theo đó, người chơi đầu tiên sẽ cầm 5 quân trong 1 ô bất kỳ ở phía mình, rồi rải lần lượt từng quân vào các ô bên cạnh, mỗi ô rải 1 quân, bắt đầu ngược hoặc xuôi theo chiều kim đồng hồ sẽ tùy thuộc vào người chơi. Sau khi rải hết quân, tùy theo các trường hợp mà người chơi sẽ xử lý như sau:
- Nếu liền sau đó là ô vuông có các quân thì tiếp tục cầm cả số quân trong ô đó để rải tiếp theo chiều đi đã chọn.
- Nếu liền sau đó là một ô trống rồi đến ô chứa quân thì bán sẽ mất lượt số quân trong ô đó. Số quân bị ăn sẽ loại khỏi bàn chơi để bạn tính điểm khi kết thúc.
- Nếu liền sau ô quân đã bị ăn là ô trống rồi đến ô quân thì bạn có quyền ăn tiếp cả quân ở ô này. Vậy nên, trong cách chơi ô ăn quan có thể có phương án tải quân làm cho người chơi ăn hết số quân trên bàn chơi chỉ trong 1 lượt đi duy nhất. Một ô có nhiều dân thường được gọi là ô nhà giàu, rất nhiều dân sẽ được gọi là giàu sụ. Theo đó, người chơi có thể dự vào kinh nghiệm hoặc sự tính toán để nuôi ô giàu rồi mới để ăn sao cho nhiều điểm nhất.
- Nếu liền sau ô quan có chứa quân hoặc 2 ô trống trở lên hoặc sau khi vừa ăn quân thì người chơi sẽ mất lượt và quyền đi thuộc về người còn lại.
- Với những trường hợp đến lượt đi nhưng cả 5 ô quân đều thuộc kiểm soát của người chơi không có dân thì bạn phải dùng 5 dân đã ăn của mình đặt vào mỗi ô để thực hiện việc di chuyển của quân. Nếu bạn không đủ 5 dân thì có thể vay của đối phương và trả lại khi tính điếm.
- Trò ô ăn quan kết thúc khi toàn bộ dân và quan ở hai ô đã bị ăn hết. Trường hợp hai ô quan bị ăn hết nhưng vẫn còn dân thì quân trong hình vuông bên nào sẽ thuộc về người bên đó; đây được gọi là hết quan tàn dân, thu quân kéo về.
3. Mẹo chơi ô ăn quan thắng nhiều
Để có thể thắng trong cách chơi ô ăn quan, bạn có thể tính nhẩm nhanh để chọn hướng rải quân sao cho phù hợp. Hoặc là ăn hết các dân trong 1 lượt đi hoặc là nuôi một ô cho thật nhiều dân, giàu sụ rồi ăn một lượt.
Bên cạnh đó, cách chọn ô đi đầu tiên để tạo lợi thế cũng rất cần thiết. Nếu chọn đúng ô, người chơi sẽ có lợi thế và ngược lại. Ví dụ, bạn chọn ô số 2 từ trái sang và rải theo chiều bên phải của mình, ngay lập tức bạn sẽ ăn được ô trong lượt đầu tiên.
Có thể thấy cách chơi ô ăn quan khá đơn giản nhưng để chơi giỏi thì không phải dễ dàng. Để có thể ăn được nhiều ô liên tục, bạn cần tính toán sao cho có 2 ô trống và hai ô quân đan xen nhau. Điều này đòi hỏi người chơi cần có sự tính toán nhanh và ứng biến trong mọi trường hợp. Tuy nhiên, những suy nghĩ này nên được giữ trong đầu, không nên tính nước đi ngay trước đối thủ. Bởi họ sẽ biết được ý đồ của bạn.
III. Những lợi ích khi cho trẻ chơi ô ăn quan
Ô ăn quan không chỉ là trò chơi giải trí sau những giờ học tập căng thẳng mà nó còn có những lợi ích sau:
- Luyện ngón tay của trẻ hoạt động linh hoạt và biết đếm đúng số quân đặt vào từng ô.
- Giúp trẻ từ 5-6 tuổi rèn luyện tư duy toán học.
- Luyện cho trẻ khả năng phán đoán, tính toán nước đi của quân cờ.
- Giáo dục, rèn luyện trẻ tính kiên nhẫn và thật thà khi chơi.
- Bên cạnh đó, để trò chơi diễn ra an toàn, các phụ huynh cần chọn điểm chơi an toàn cho trẻ, tránh công trường, ven ao hồ… Đồng thời nên thỏa thuận trước luật chơi để tránh tính trạng cãi vã, xích mích khi chơi.
Hy vọng với cách chơi ô ăn quan mà chúng tôi chia sẻ trên đây, bạn đã hiểu hơn về trò chơi dân gian này. Vì thế, trong những ngày rảnh rỗi, cuối tuần các bạn hãy rủ người thân, bạn bè của mình để cùng chơi ô ăn quan nhé. Đừng quên để có thêm những thông tin thú vị khác trong cuộc sống hàng ngày bằng cách thường xuyên theo dõi chúng tôi nhé.